Στη βιογραφία του J.M.Keynes απ’τον Robert Skidelsky τον αναφέρει ως έναν «ασυνήθιστο άνθρωπο». Και συνεχίζει λέγοντας ότι βαθιά μέσα του ίσως να μην ήταν οικονομολόγος καθόλου… Βέβαια ήταν ένας άνθρωπος ο οποίος ασχολήθηκε με την οικονομική επιστήμη, όμως ποτέ δεν πίστεψε στο σύστημα ιδεών που υπήρχε τότε και κυριαρχεί ακόμα.
Τρεις είναι οι κύριες ιδέες του Keynes που πρέπει να σκεφτούμε σήμερα. H πρώτη είναι ότι το μέλλον είναι αβέβαιο και γι’αυτό τα οικονομικά σοκ, ειδικά αυτά που γεννιούνται απ’το χρηματοοικονομικό σύστημα, είναι μέρος της κανονικής λειτουργίας του συστήματος της ελεύθερης αγοράς. Κατά δεύτερον, οι οικονομίες οι οποίες έχουν πληγεί από αυτά τα οικονομικά σοκ, αν αφεθούν μόνες τους, θα παραμείνουν σε μια υφεσιακή κατάσταση για πολύ καιρό. Και γι’αυτόν ακριβώς το λόγο οι κυβερνήσεις πρέπει να παρέμβουν χρησιμοποιώντας τη δημοσιονομική πολιτική ώστε ένα αρνητικό οικονομικό σοκ στην οικονομία να μην εξελιχθεί σε μία οικονομική ύφεση. Τρίτον, και κατά τη γνώμη μου και σημαντικότερο, είναι η ηθική κριτική που έχει ασκήσει στις κοινωνίες οι οποίες έχουν ως αποκλειστικό στόχο την επιδίωξη του κέρδους και του χρήματος αφήνοντας στην άκρη όλα τα θέματα της ανθρώπινης διαβίωσης.
Είναι γεγονός ότι με την πρόσφατη κρίση οι ιδέες του Keynes επανήλθαν στο προσκήνιο, όπως τόνισε εξάλλου και ο Robert Lucas “ I guess everyone is a Keynesian in the foxhole”. Οι ιδέες αυτές χρησιμοποιήθηκαν για να βγούμε από αυτήν όμως (δυστυχώς) ελάχιστη σημασία έχει δοθεί στις εξηγήσεις που προβάλλει ο Keynes για τους λόγους που η οικονομία εμφανίζει αυτές τις κρίσεις και την εναλλακτική που ο ίδιος παρουσιάζει.
Κλείνοντας, σημαντική είναι και η αναφορά του Keynes σχετικά με την ψυχολογία των επενδυτών στη διάρκεια μιας χρηματοοικονομικής κρίσης. “ Η άσκηση της ηρεμίας και ακινησίας, της βεβαιότητας και της ασφάλειας, ξαφνικά σπάει. Νέοι φόβοι και ελπίδες έρχονται, χωρίς προειδοποίηση, και καταλαμβάνουν την ανθρώπινη συμπεριφορά.. Η αγορά πλέον είναι υπό τον έλεγχο αισιόδοξων ή απαισιόδοξων συναισθημάτων..“
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου